31 Μαΐ
Ωφελεί την υγεία μας η κατανάλωση ποτών, ροφημάτων και αναψυκτικών που περιέχουν τεχνητές γλυκαντικές ουσίες και λίγες θερμίδες ή μπορεί να προκαλέσει πιθανούς κινδύνους;
Οι τεχνητές γλυκαντικές ουσίες έχουν απασχολήσει την ιατρική κοινότητα, η οποία επιδίδεται συνεχώς σε νέες έρευνες και μελέτες σχετικά με την επίδραση τους στην υγεία μας. Σύμφωνα με τα ευρήματα μιας μελέτης[1], που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2024 στο περιοδικό Circulation: Arrhythmia and Electrophysiology της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας, τα άτομα που έπιναν περισσότερα από δύο λίτρα αναψυκτικού διαίτης ή άλλων ροφημάτων με τεχνητές γλυκαντικές ουσίες την εβδομάδα, όπως αυτά που περιείχαν σουκραλόζη ή ασπαρτάμη, είχαν 20% υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής σε σύγκριση με εκείνους που δεν κατανάλωναν τέτοια ποτά.
Η κολπική μαρμαρυγή είναι μία κοινή ανωμαλία του καρδιακού ρυθμού ή καρδιακή αρρυθμία. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν αίσθημα παλμών, δύσπνοια, κόπωση, θωρακικό άλγος, κακή ανοχή στην άσκηση, ζάλη ή πιο σοβαρά συμπτώματα. Οι δύο κύριοι κίνδυνοι αυτής της κοινής διαταραχής του ρυθμού είναι: η ανάπτυξη ή επιδείνωση της καρδιακής ανεπάρκειας και του εγκεφαλικού επεισοδίου. Από την άλλη, σύμφωνα με την μελέτη, όσοι έπιναν ποτά με ζάχαρη είχαν 10% υψηλότερο κίνδυνο. Εν τω μεταξύ, τα άτομα που έπιναν περιστασιακά καθαρό χυμό φρούτων – λιγότερο από ένα λίτρο την εβδομάδα – είχαν 8% χαμηλότερο κίνδυνο εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής.
Την εποχή διεξαγωγής της προαναφερόμενης έρευνας, μεταξύ 2006 και 2010, οι συμμετέχοντες δεν έπασχαν από κολπική μαρμαρυγή. Ωστόσο, κατά τη διάρκεια μιας περιόδου παρακολούθησης 10 ετών, διαγνώστηκαν 9.362 περιπτώσεις της νόσου. Άλλοι παράγοντες κινδύνου που ελήφθησαν επίσης υπόψη ήταν το κάπνισμα, που όταν συνδυάζονται με την κατανάλωση ποτών με τεχνητές γλυκαντικές ουσίες, οι συμμετέχοντες είδαν 31% υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης της νόσου.
«Αυτή είναι η πρώτη μελέτη που αναφέρει συσχέτιση μεταξύ γλυκαντικών ουσιών με 0% θερμίδες και γλυκαντικών με χαμηλές θερμίδες, καθώς και ροφημάτων που περιέχουν ζάχαρη και του αυξημένου κινδύνου κολπικής μαρμαρυγής», δήλωσε η Penny M. Kris-Etherton, PhD., RD μέλος της Επιτροπής της Αμερικανικής Καρδιολογικής Εταιρείας και επίτιμη καθηγήτρια Διατροφικών Επιστημών στο Πανεπιστήμιο Penn State. «Οι πραγματικοί κίνδυνοι για την καρδιά από την κατανάλωση αυτών των ποτών είναι ακόμα ασαφείς. Ωστόσο, υπάρχουν πολλές πιθανές εξηγήσεις, συμπεριλαμβανομένης της αντίστασης στην ινσουλίνη και της ανταπόκρισης του σώματος σε διαφορετικές γλυκαντικές ουσίες».
Η φρουκτόζη ή η γλυκόζη προάγει τον μεταβολισμό; – Ερευνητές στο Joslin Diabetes Center [2] ανακάλυψαν ότι τα υψηλά επίπεδα φρουκτόζης στη διατροφή αναστέλλουν την ικανότητα του ήπατος να μεταβολίζει σωστά το λίπος. Από την άλλη, τα ίδια υψηλά επίπεδα γλυκόζης στη διατροφή βελτιώνουν πραγματικά τη λειτουργία καύσης λίπους του ήπατος. Τότε, γιατί η υψηλή διατροφική φρουκτόζη έχει περισσότερες αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία από τη γλυκόζη, παρόλο που έχουν το ίδιο θερμιδικό περιεχόμενο; Ο C. Ronald Kahn, Chief Academic Officer στο Joslin και η Mary K. Iacocca καθηγήτρια Ιατρικής στην Ιατρική Σχολή του Χάρβαρντ και επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης που δημοσιεύτηκε στο Cell Metabolism αναφέρουν ότι η φρουκτόζη κάνει το συκώτι να συσσωρεύει λίπος. Λειτουργεί σχεδόν σαν να προσθέτει περισσότερο λίπος στη διατροφή μας. Αυτό έρχεται σε αντίθεση με το αποτέλεσμα της προσθήκης περισσότερης γλυκόζης στη διατροφή, η οποία προάγει την ικανότητα του ήπατος να καίει λίπος, και ως εκ τούτου προάγει στην πραγματικότητα έναν υγιέστερο μεταβολισμό. «Το πιο σημαντικό συμπλήρωμα αυτής της μελέτης είναι ότι η υψηλή φρουκτόζη στη διατροφή είναι κακή», λέει ο Δρ Καν «όχι επειδή έχει περισσότερες θερμίδες, αλλά επειδή έχει επιπτώσεις στον μεταβολισμό του ήπατος καθώς χειροτερεύει την καύση λίπους. Ως αποτέλεσμα, η προσθήκη φρουκτόζης στη διατροφή κάνει το συκώτι μας να αποθηκεύει περισσότερο λίπος, και αυτό είναι κακό για το ίδιο το συκώτι και για το μεταβολισμό ολόκληρου του σώματος. Είναι και τα δύο όμοια σε θερμίδες, η γλυκόζη όμως δεν έχει αυτό το αποτέλεσμα».
Οι ερευνητές στο Τμήμα Φαρμακολογίας, Τοξικολογίας και Θεραπευτικής Χημείας του Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης[3] διαπίστωσαν ότι ενώ μια διατροφή πλούσια σε λιπαρά δεν αρκεί για να προκαλέσει βραχυπρόθεσμη ηπατική στεάτωση ή λιπώδη νόσο στο συκώτι, εάν αυτή η δίαιτα συνδυαστεί με την πρόσληψη ροφημάτων που έχουν τεχνητά γλυκαντικά όπως η υγρή φρουκτόζη, η συσσώρευση λίπους στο συκώτι επιταχύνεται και μπορεί να εμφανιστεί υπερτριγλυκεριδαιμία – ένας παράγοντας καρδιαγγειακού κινδύνου. Σύμφωνα με τη νέα μελέτη τους, η επίδραση που προκαλεί η φρουκτόζη στην αύξηση της σύνθεσης λιπαρών οξέων στο συκώτι είναι πιο καθοριστική από την εξωτερική εισαγωγή λίπους μέσω της διατροφής
Τι γίνεται με τη φρουκτόζη των φρούτων; Τα αποτελέσματα που περιγράφονται στη μελέτη της Βαρκελώνης εμφανίζονται μόνο εάν η φρουκτόζη λαμβάνεται στην υγρή της μορφή. Η φρουκτόζη που περιέχεται στα ποτά και τα αναψυκτικά απορροφάται γρήγορα και φτάνει στο συκώτι μαζικά, προκαλώντας τις περιγραφόμενες μεταβολικές αλλοιώσεις. Ωστόσο, όταν τρώμε φρούτα, η ποσότητα της προσλαμβανόμενης φρουκτόζης είναι πολύ μικρότερη σε σύγκριση με ένα ζαχαρούχο ποτό. Επίσης, η διαδικασία μάσησης και η παρουσία άλλων στοιχείων στα φρούτα, όπως οι φυτικές ίνες, επιβραδύνουν την απορρόφηση της φρουκτόζης και την άφιξή της στο συκώτι.
Ο ρόλος της δίαιτας και της άσκησης – Ο Theodore Maglione, επίκουρος καθηγητής ιατρικής και καρδιολόγος με ειδίκευση στις καρδιαγγειακές παθήσεις και καρδιακές αρρυθμίες στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Robert Wood Johnson στο Νιου Τζέρσεϊ, ανέφερε ότι μερικά πράγματα που δεν μπορούμε να ελέγξουμε είναι η κληρονομικότητα και η ηλικία μας – που είναι επίσης ένας μεγάλος παράγοντας κινδύνου. Ενώ, μπορούμε να ελέγξουμε το κάπνισμα, την υπέρταση, την ανεξέλεγκτη υπνική άπνοια, την παχυσαρκία και τη διατροφή. «Η δίαιτα και η άσκηση έχει αποδειχθεί ότι μειώνουν τα ποσοστά υποτροπής της κολπικής μαρμαρυγής αφού τις αντιμετωπίσουμε με ορισμένες διαδικασίες. Η αποφυγή τροφών με υψηλή περιεκτικότητα σε χοληστερόλη και λίπος και η τακτική άσκηση είναι το κλειδί.»
Γυναίκες και καρκίνος – Ερευνητές από το Brigham and Women’s Hospital, ιδρυτικό μέλος του συστήματος υγειονομικής περίθαλψης Mass General Brigham, ηγήθηκαν μιας από τις πρώτες μελέτες[4] σε 100.000 μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες τις οποίες παρακολούθησαν για περισσότερο από 20 χρόνια. Εξέτασαν τη συσχέτιση μεταξύ της πρόσληψης ποτών με τεχνητές γλυκαντικές ουσίες και της συχνότητας εμφάνισης καρκίνου του ήπατος και της θνησιμότητας από χρόνια ηπατική νόσο. Το 6,8% των γυναικών που κατανάλωναν ένα ή περισσότερα ροφήματα με τεχνητές γλυκαντικές ουσίες καθημερινά είχαν 85% υψηλότερο κίνδυνο για καρκίνο του ήπατος και 68% υψηλότερο κίνδυνο θνησιμότητας από χρόνια ηπατική νόσο σε σύγκριση με εκείνες που κατανάλωναν λιγότερα από τρία τέτοια ροφήματα το μήνα.
Τα ευρήματα της μελέτης [5] στο Ninth People’s Hospital και στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Shanghai Jiao Tong στη Σαγκάη της Κίνας δεν μπορούν να συμπεράνουν οριστικά ότι ένα ρόφημα ενέχει μεγαλύτερο κίνδυνο για την υγεία από ένα άλλο λόγω της πολυπλοκότητας της διατροφής μας και επειδή μερικοί άνθρωποι μπορεί να πίνουν περισσότερα από ένα είδη ροφημάτων. Ωστόσο η κατανάλωση ποτών με τεχνητές γλυκαντικές ουσίες, με χαμηλή περιεκτικότητα σε ζάχαρη και λίγες θερμίδες δεν είναι υγιεινή, μπορεί να προκαλέσει πιθανούς κινδύνους όπως παχυσαρκία, διαβήτη, νόσους του νεφρού και άλλα.
ΠΗΓΕΣ:
- [1] https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/CIRCEP.123.012145
- [2] https://www.sciencedaily.com/releases/2019/10/191001132712.htm – High-fructose and high-fat diet damages liver mitochondria Increases fatty-liver disease risk and metabolic syndrome Joslin Diabetes Center
- [3] https://www.sciencedaily.com/releases/2022/03/220304112024.htm – A new study relates liquid fructose intake to fatty liver disease – University of Barcelona
- [4] https://www.sciencedaily.com/releases/2023/08/230808110942.htm – Women who consumed sugar sweetened beverage daily had higher risk of developing liver cancer and chronic liver disease – Mass General Brigham
- [5] https://www.sciencedaily.com/releases/2024/03/240305134303.htm – Sweetened drinks linked to atrial fibrillation risk – American Heart Association
Δέσποινα Ιωαννίδου – Δημοσιογράφος, Προπονήτρια Σωματικής Διάπλασης (Bodybuilding & Fitness) της Γεν. Γραμματείας Αθλητισμού
