03 Μαΐ
Όταν συμπεριλάβουμε ξηρούς καρπούς και αποξηραμένα φρούτα στη διατροφή μας μειώνεται ο κίνδυνος να αναπτύξουμε ασθένειες που επηρεάζουν τον μεταβολισμό μας και την καλή λειτουργία του εγκεφάλου μας.
Οι ξηροί καρποί είναι τρόφιμα πλούσια σε θρεπτικά συστατικά και βιοδραστικές ενώσεις. Προηγούμενες μετα-αναλύσεις έχουν ήδη αποδείξει τα ευεργετικά αποτελέσματα της κατανάλωσης ξηρών καρπών, ωστόσο, παραμένουν άγνωστοι οι μηχανισμοί που εμπλέκονται σε αυτή τη διαδικασία και απομένει να διερευνηθεί εάν μπορούν επίσης να παρατηρηθούν επιδράσεις στην ευαισθησία στην ινσουλίνη ειδικά στον εγκέφαλο.
Τι ρόλο παίζει η ινσουλίνη στη λειτουργία του εγκεφάλου; – Μέσα στο κεντρικό νευρικό σύστημα, η ινσουλίνη δρα στα νευρικά κυκλώματα με τρόπο συγκεκριμένο, ο οποίος μπορεί να επηρεάσει τη ρύθμιση του μεταβολισμού της περιφερικής ενέργειας, τη διατροφική συμπεριφορά μας και την εγκεφαλική λειτουργία. Όταν είναι βελτιωμένη η ευαισθησία της ινσουλίνης του εγκεφάλου τότε μπορεί να αποτραπούν ασθένειες που επηρεάζουν τον μεταβολισμό και τη λειτουργία του εγκεφάλου και σχετίζονται με την ηλικία. Η αντίσταση του εγκεφάλου στην ινσουλίνη είναι ένα σημαντικό παθολογικό χαρακτηριστικό του διαβήτη τύπου 2 και άλλων ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία, όπως η άνοια.
Μία πρόσφατη μελέτη[1] είχε στόχο να διερευνήσει το πώς οι ανάμεικτοι ξηροί καρποί επιδρούν σε βάθος χρόνου στην ευαισθησία του εγκεφάλου στην ινσουλίνη σε άτομα υπέρβαρα και με παχυσαρκία, επειδή οι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο να αναπτύξουν αντίσταση στην ινσουλίνη του εγκεφάλου. Στη μελέτη συμμετείχαν είκοσι οκτώ υγιείς ενήλικες, με μέση ηλικία τα 65 έτη, που κατανάλωναν καθημερινά και για 16 εβδομάδες 60 γρ ανάμεικτους ξηρούς καρπούς (15 γρ καρύδια, 15 γρ φιστίκια Αιγίνης, 15 γρ κάσιους και 15 γρ φουντούκια). Οι ξηροί καρποί ήταν ανάλατοι, μη καβουρντισμένοι και αυτό το μείγμα ξηρών καρπών επιλέχθηκε σκόπιμα για να παρέχει ένα ποικίλο μείγμα βιοδραστικών συστατικών.
Το συμπέρασμα στο οποίο κατέληξαν οι ερευνητές ήταν ότι η μακροχρόνια κατανάλωση ανάμεικτων ξηρών καρπών επηρέασε τη δράση της ινσουλίνης σε περιοχές του εγκεφάλου που εμπλέκονται στη ρύθμιση των μεταβολικών και γνωστικών διεργασιών σε υπέρβαρους/παχύσαρκους ενήλικες μεγαλύτερης ηλικίας. Αυτό υποδηλώνει την τοπική αντίσταση του εγκεφάλου στην ινσουλίνη που σχετίζεται με το υπερβολικό βάρος και την παχυσαρκία, η οποία μπορεί επομένως να επηρεαστεί ευεργετικά από διατροφικές παρεμβάσεις. Επίσης, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι αλλαγές στην ανταπόκριση του εγκεφάλου στην ινσουλίνη ήταν εξαρτώμενες από την ηλικία και σχετίζονταν με την παχυσαρκία και τον διαβήτη τύπου 2. Ωστόσο, παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστο εάν η αντίσταση του εγκεφάλου στην ινσουλίνη είναι αναστρέψιμη και μπορεί να επηρεαστεί ευεργετικά από τις στρατηγικές παρέμβασης.
Άσκηση και ξηροί καρποί – Πρόσφατες δοκιμές σε ανθρώπους έχουν ήδη αποδείξει ότι οι φαρμακολογικές παρεμβάσεις και οι παρεμβάσεις στον τρόπο ζωής που περιλαμβάνουν μείωση βάρους ή αερόβια άσκηση βελτίωσαν την ανταπόκριση στην ινσουλίνη του εγκεφάλου η οποία μπορεί να είναι σημαντική για την πρόληψη μεταβολικών και γνωστικών ασθενειών που σχετίζονται με την ηλικία. Απαιτούνται περαιτέρω μελέτες παρέμβασης για να αποσαφηνιστούν οι μηχανισμοί που διέπουν τις επιδράσεις που παρατηρούνται στην ανταπόκριση στην ινσουλίνη του εγκεφάλου και να διερευνηθεί εάν τα ευρήματα της μελέτης μπορούν να επεκταθούν και σε άλλες ομάδες πληθυσμού.
Αποξηραμένοι καρποί κατά της οστεοαρθρίτιδας – Τον Απρίλιο του 2024 μία μελέτη[2], υπό την αιγίδα του Εθνικού Ιδρύματος Φυσικών Επιστημών της Κίνας, δημοσίευσε τα αποτελέσματα της ανάλυσης μαγνητικής τομογραφίας τα οποία υποστηρίζουν ότι η πρόσληψη αποξηραμένων καρπών μπορεί να σχετίζεται αιτιολογικά με τη μείωση του κινδύνου εμφάνισης οστεοαρθρίτιδας, υποδεικνύοντας ότι μπορεί να μειώσει ή να καθυστερήσει την ανάπτυξη της νόσου, γεγονός που παρέχει επίσης στοιχεία για το πώς μπορούμε μέσω της διατροφής να ενισχύσουμε την πρόληψη και διαχείριση της.
Σε μία ακόμα μελέτη[3] που δημοσιεύθηκε στο Food Chemistry οι ερευνητές συνέστησαν ιδιαίτερα τη συχνή κατανάλωση ξηρών καρπών και αποξηραμένων φρούτων για την πλήρη αξιοποίηση των θρεπτικών συστατικών, των βιοδραστικών και των αντιοξειδωτικών που περιέχουν, μαζί με την επιθυμητή γεύση τους. Τα μακροθρεπτικά και μικροθρεπτικά συστατικά και άλλες βιοδραστικές ενώσεις που προάγουν την υγεία που περιέχονται στους ξηρούς καρπούς και τα αποξηραμένα φρούτα μπορεί να συμβάλλουν στη ρύθμιση του κινδύνου καρδιομεταβολικών και άλλων μη μεταδοτικών ασθενειών μέσω διαφόρων μηχανισμών.
Σε γενικές γραμμές, πειραματικές έρευνες, μελέτες και κλινικές δοκιμές σε ανθρώπους έχουν αναφέρει τις ευεργετικές επιδράσεις της κατανάλωσης ξηρών καρπών και αποξηραμένων φρούτων και τις μεγάλες δυνατότητές τους ως υγιεινά τρόφιμα που μάς ωφελούν σε σχέση με μια σειρά από ασθένειες που μάς ταλαιπωρούν.
ΠΗΓΕΣ
- [1] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/37296019/ – Longer-term mixed nut consumption improves brain vascular function and memory: A randomized, controlled crossover trial in older adults
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/32980186/ Meta-analyses – Effects of tree nut and groundnut consumption compared with those of l-arginine supplementation on fasting and postprandial flow-mediated vasodilation: meta-analysis of human randomized controlled trials
- https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/36839269/ – Nuts and Cardiovascular Disease Outcomes: A Review of the Evidence and Future Directions
- [2] https://journals.lww.com/md-journal/fulltext/2024/04050/causal_association_between_dried_fruit_intake_and.42.aspx
- [3] https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31958750/Bioactives and health benefits of nuts and dried fruits
Δέσποινα Ιωαννίδου – Δημοσιογράφος, Προπονήτρια Σωματικής Διάπλασης (Bodybuilding & Fitness) της Γεν. Γραμματείας Αθλητισμού
